- Młodzi ludzie ( ze względu na ryzyko poważnych zaburzeń rozwojowych i wypadków pod wpływem alkoholu )
- Kobiety w ciąży i matki karmiące ( z powodu ryzyka uszkodzenia płodu negatywnego  i wpływu na zdrowie dziecka ).
- Osoby chore, przyjmujące leki wchodzące w reakcje z alkoholem.
- Wszyscy którzy znajdują się w okolicznościach wykluczających picie.
- Osoby, którym szkodzi nawet najmniejsza ilość alkoholu.

Co ósmy dorosły Polak nie pije w ogóle alkoholu. Tyle samo osób spożywa alkohol problemowo. Szacuje się że w grupie tej znajduje się ok. 840 tys. osób uzależnionych oraz ok. 4 mln. Osób pijących alkohol ryzykownie lub szkodliwie.

Większość osób pijących alkohol spożywa go w sposób, który nie powoduje negatywnych konsekwencji dla nich i dla osób z ich otoczenia.

Osoby pijące alkohol mogą wielokrotnie w ciągu swojego życia zmieniać wzorzec spożywania alkoholu przemieszczając się na continuum od abstynencji, poprzez picie o niskim poziomie ryzyka, do spożywania alkoholu w sposób wysoce ryzykowny szkodliwy. Niektóre z nich się uzależniają. Jest to wędrówka w dwie strony. Ktoś, kto dzisiaj pije alkohol na poziomie niskiego ryzyka, może w wyniku różnego rodzaju , okoliczności zwiększyć swoje picie do poziomu wysokiego ryzyka. Ktoś, kto dziś pije ryzykownie lub szkodliwie, może na tyle ograniczyć swoje picie, aby radykalnie zmniejszyć wynikające z niego szkody. Abstynent może w każdej chwili zacząć pić, a osoba uzależniona może zostać abstynentem. Najmniej prawdopodobne jest sytuacja, że osobie uzależnionej uda się trwale ograniczyć spożywanie alkoholu, a więc wrócić do picia na stałe do picia kontrolowanego, o niskim ryzyku szkód.

Abstynencja > Picie o niskim ryzyku > Picie ryzykowne > Picie szkodliwe > Uzależnienie

Jak ocenić swoje picie?

Spożycie alkoholu opisywać można w gramach wypitego alkoholu lub też posługując się miarą porcji standardowej. Przyjmuje się, że w Europie porcja taka zawiera zwykle ok. 10g czystego alkoholu to jest:

Do sprawdzenia, na ile ryzykowny (lub bezpieczny) jest aktualny model spożywania alkoholu może okazać się przydatny. Test Rozpoznawania Zaburzeń Związanych ze Spożywaniem Alkoholu AUDIT.
Gdy picie kwalifikuje się do wzorca o niskim poziomie ryzyka

Jeśli wyniki testu AUDIT i analiza ilości spożywanego alkoholu wskazują obecnie na picie o niskim poziomie ryzyka , warto dostosować się do kilku zaleceń:

- Jeśli ktoś pije alkohol codziennie , powinien zachować co najmniej dwa dni abstynencji w tygodniu   

- Koniecznie trzeba powstrzymać się od picia alkoholu w okresie ciąży, karmienia piersią, przyjmowania leków wchodzących w reakcję z alkoholem, kierowania pojazdami i w innych sytuacjach, gdy picie nawet niewielkich ilości alkoholu pociąga za sobą ryzyko szkód dla pijącego lub osób trzecich.

- Warto obserwować swoje picie, intencje sięgania po alkohol i reakcje swojego organizmu na zmiany wzorca picia.   

- Nie należy bagatelizować krytycznych uwag na temat swojego picia – otocznie zwykle szybciej postrzega negatywne zmiany w sposobie spożywania alkoholu niż sam pijący   

- Warto poszerzać wiedzę na temat alkoholu i potencjalnych zagrożeń, jakie niesie za sobą picie Pijący nie są najlepszymi ekspertami w tym zakresie. Potoczna wiedza na temat działania alkoholu jest obarczona wieloma nieprawdziwymi przekonaniami, których zdaniem jest uzasadnić fakt spożywania alkoholu.

- Trzeba szanować indywidualnie decyzje innych o niepiciu. Warto wspierać abstynentów, nie tylko nie namawiając ich do spożywania alkoholu, ale również dając im wsparcie w sytuacjach nacisków i presji otoczenia skłaniającego ich do picia.

W sytuacji picia ryzykownego i szkodliwego

Jeśli wynik testu AUDIT kwalifikują picie jako ryzykowne i szkodliwe, to jest to sytuacja,   w której konieczne jest ograniczenie spożywania alkoholu, bo albo już rodzi ono poważne problemy ( picie szkodliwe ), albo nieuchronnie pojawią się one, jeśli aktualny styl picia nie ulegnie zmianie.

Co robić:

- Na początek warto zachować przez tydzień lub dwa ( najlepiej przez miesiąc całkowitą abstynencje. To czas potrzebny aby organizm wrócił nieco do formy.

- Przed rozpoczęciem picia trzeba umówić się ze sobą ( najlepiej zapisując ) na nieprzekraczalny limit ilości wypijanego alkoholu ( czyli maksymalny poziom dziennego , tygodniowego i okazjonalnego spożywania alkoholu. Pomocne tu będą wskazania tabeli opisującej wzorce spożywania alkoholu. 

- Jeśli ktoś pije alkohol codziennie, powinien planować zachowanie abstynencji co najmniej dwóch dni abstynencji w tygodniu ( najlepiej dzień po dniu ) 

- W notesiku lub zeszycie należy przez miesiąc zapisywać wszystkie ilości spożywanego alkoholu według schematu : data, okoliczność, rodzaj wypitego alkoholu, spożyta ilość. To zalecenie wydaje się trudne, ale w efekcie jest bardzo pomocne w skutecznym ograniczaniu spożycia. Pamięć w tym zakresie jest całkowicie zawodna.

-  Pod koniec każdego tygodnia trzeba ( posługując się przedstawionymi przelicznikami) policzyć ilość spożytego przez siebie czystego alkoholu w gramach : w ciągu dnia, przez cały tydzień , ewentualnie przy jakiejś większej okazji.
 

- Porównanie faktycznego spożycia z założonym wcześniej limitem picia pozwoli ocenić, na ile udało się trwać w postanowieniu o ograniczeniu picia , na ile zaś nie.
   

- W sytuacji powodzenia, o ile picie nie zeszło jeszcze do poziomu niskiego ryzyka , warto rozważyć ponownie zmniejszenie ilości i częstotliwości wypijanego alkoholu i w następnym tygodniu próbować dostosować się do zmniejszonych limitów.

- W sytuacji niepowodzenia trzeba przeanalizować zapiski dotyczące picia w ciągu tygodnia oraz sytuacje, w których spożywany był alkohol i zastanowić się nad przyczynami braku sukcesu. Być może było za dużo mocnych alkoholi? Może tempo picia było zbyt szybkie? Być może limity picia zostały przekroczone w towarzystwie określonych osób ( zwykle dużo pijących ) , w szczególnych miejscach ( np. określonych pubach czy barach), a może zwiększone picie było wynikiem silnego stresu, lęku konfliktu, złego samopoczucia , smutku, bezsenności?
   

- W następnym tygodniu warto zastosować wskazówki wynikające z przeprowadzonej przez siebie analizy, np. zamieniając napoje wysokoprocentowe na niskoprocentowe, wydłużając czas spożywania porcji alkoholu, unikając sytuacji, które wyraźnie zachęcają do większego picia, w których trudno odmówić spożywania alkoholu.
   

- Nagrodą za udane ograniczenie będzie lepsze samopoczucie fizyczne i psychiczne, poprawa relacji z innymi, mniej kłopotów i wydatków.

Gdyby próby ograniczenia picia nie przyniosły powodzenia przez kilka tygodni, wówczas koniecznie trzeba skorzystać z porady specjalistów pracujących w placówkach terapii uzależnienia od alkoholu, którzy pomogą znaleźć przyczynę niepowodzenia i wskażą inne możliwości rozwiązania problemu alkoholowego. Lista poradni, z podziałem na województwa znajduje się na stronie internetowej Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych www.parpa.pl.

W sytuacji podejrzenia uzależnienia od alkoholu

AUDIT nie jest podstawą stuprocentowej diagnozy uzależnienia od alkoholu, jednak w sytuacji gdy wyniki testu i analiza ilości spożywanego alkoholu sugerują uzależnienie:

Trzeba sprawdzić podejrzenie uzależnienia udając się do specjalistów pracujących w poradniach terapii uzależnienia od alkoholu. Rozmowa ze specjalista na temat sposobu spożywania alkoholu i wynikających z tego kłopotów przyniesie odpowiedź na pytanie czy osoba pijąca jest uzależniona od alkoholu. Daje też możliwość wspólnego poszukania możliwości skutecznego poradzenia sobie z tą sytuacją.

Pójście do placówki nie jest jednoznaczne z podjęciem leczenia odwykowego. Nikt nie może zmusić nikogo do podjęcia terapii, ta decyzja należy zawsze do osoby mającej problemy z piciem.

Do placówki trzeba przyjść w stanie absolutnej trzeźwości: warto zatem przez kilka dni przed wyznaczonym spotkaniem wcale nie spożywać alkoholu.

Dobrze jest zagwarantować sobie na czas wizyty u specjalisty towarzystwo osoby, która nie nadużywa alkoholu, i która będzie życzliwie wspierać decyzję o udaniu się do specjalisty.

Nie warto odwlekać konsultacji sprawdzając ponownie swoje możliwości kontrolowania picia. W przypadku osób uzależnionych niemal wszyscy mają za sobą różne, w efekcie nieudane, próby takiej kontroli. Dalsze zmagania pogłębiają tylko problem.